Ekologija životinja

Studijski program:Diplomirani ekolog

Vrstainivostudija: Osnovne akademske studije

Naziv predmeta: Ekologija životinja

Šifra predmeta: OE027

Nastavnik:Dr Ester Popović

Status predmeta:obavezan

Broj ESPB: 7

Uslov: Položen predmet Zoologija hordata

Cilj predmeta

Upoznavanje sa odnosima jedinki organizama i uslova sredine (abiotičkim i biotičkim); Pojmom i atributima populacije; karakteristikama životne zajednice, ekosistema i životnih oblasti; položajem čoveka u biosferi i ekološkim promenama pod njegovim uticajem.

Ishod predmeta

Nakon završenog kursa, studenti će steći temeljno znanje iz terminologije i osnovnih metoda koje se koriste u ekologiji životinja i biće sposobni da ih primene u svojim istraživanjima.

Sadržaj predmeta

Teorijska nastava

 

Abiotički, biotički i antropogeni ekološki faktori. Dejstvo ekol. faktora i ekol. valenca. Životna forma i podela. Ekološki ekvivalentne vrste. Adaptivna radijacija. Ekološka niša. Klimatski faktori. Bergmanovo, Alenovo i Grogerovo pravilo. Fenološke pojave, hibernacija, estivacija i dijapauza. Hemizam sredine. Edafski faktori. Antropogeni faktor. Podela biotičkih faktora, kompeticija, mutualizam, komensalizam, amensalizam i protokoperacija. Odnos predator – plen, parazit – domaćin. Pojam i strukturni elementi populacije. Gustina populacije, uzrasna, polna struktura, habitus, zdravstveno stanje populacije. Natalitet, mortalitet. Prostorni raspored, areal aktivnosti i teritorijalnost. Migracije, emigracije i imigracije. Privremene, trajne grupe. Urođeno, naučeno ponašanje, komunikacija među životinjama. Populacione teorija. Ekologija radijacije. Inter i intraspecijski faktori rasta populacije. Pojam i struktura biocenoze. Stratifikacija biocenoze. Tipovi i specijalizacija ishrane. Lanci ishrane. Sezonski, dnevno – noćni i lunarni periodizam. Ekosistem. Metabolizam ekosistema. Organski produktivitet ekosistema. Sukcesije i preobražaj ekosistema. Kulturni okvir. Životna oblast mora i okeana. Ekosistemi stajaćih i tekućih voda. Terestrični biomi.

 

Praktična nastava

Određivanje ekološke valence i kardinalnih tačaka u odnosu na temperaturu i salinitet. Određivanje širine ekološke niše, njihovo preklapanje i vreme korišćenja niša. Gustina populacije i metode za njeno određivanje: apsolutne, relativne i statističke metode. Markiranje i Linkoln-Petersenov metod za određivanje gustine populacije. Primena statističkih metoda za određivanje gustine populacije-Kumulativni metod. Tablice smrtnosti. Tablice preživljavanja. Uzrasna struktura populacije: pojam i kriterijumi za određivanje uzrasnih grupa. Uzrasna struktura populacije: određivanje stabilne strukture populacije i crtanje uzrasnih piramida. Određivanje seksualnog indeksa u populaciji. Određivanje starosti i dužinskog priraštaja riba. Pojam i određivanje osnovnih tipova prostornog rasporeda. Šenon-Viverov metod određivanja indeksa diverziteta. Određivanje indeksa saprobnosti.

 

Literatura

  1. Siniša Stanković (1961): Ekologija životinja (drugo izdanje), Univerzitet u Beogradu, Zavod za izdavanje uddžbenika soc. Republike Srbije, Beograd

  2. Eugen P. Odum (1971): Fundamentals of ecology, W. B. Saunders company, Philadelphia, London – Toronto

 

Broj časova aktivne nastave

Teorijska nastava: 4

Praktična nastava: 2

 

Metode izvođenja nastave

 

Teorijski deo nastave se izvodi u vidu predavanja sa primenom video materijala a praktični u vidu teorijskih i računskih vežbi.

Ocena znanja (maksimalni broj poena 100)

Predispitne obaveze

poena

 

Završni ispit

Poena

aktivnost u toku predavanja

5

pismeni ispit

20

praktična nastava

5

usmeni ispit

50

kolokvijum-i

20

..........